Τρίτη 8 Ιουλίου 2008

Η Δυναστεία των Τυδόρ- ο θρίαmβος της Μοναρχίας

Α΄Ερρίκος 7ος
Ο Ερρίκος ο 70ς καταγόταν από τον Εδουάρδο τον 3ο, από ένα κλάδο που βγήκε με τον τρίτο γάμο του Ιωάννη της Γάνδης, Δούκα του Λάνκαστερ. το 1485, ο Ερρίκος ήταν ο μόνος κληρονόμος στα διαδοχικά δικαιώματα του οίκου του Λάνκαστερ. Ο γάμος του με την Ελισάβετ, κόρη του Εδουάρδου του 7ου, ένωσε τον οίκο του Λάνκαστερ με τον οίκο της Υόρκης.
Η βασιλεία του Ερρίκου 7ου (1485-1509) ευνόησε την ανάπτυξη σπουδών και τους στοχασμούς των μεταρρυθμιστών, γιατί ήταν μια βασιλεία ειρηνική Μέσα στα εικοσιτέσσερα αυτά χρόνια, λίγα σοβαρά γεγονότα προκλήθηκαν. Στις αρχές μιας δυναστείας ή ενός καθεστώτος, η σύνεση επιβάλει την διατήρηση της ησυχίας.. Αν οι Τιδόρ μπόρεσαν να ριζώσουν τόσο στερεά, αν οι τοπικοί θεσμοί έγιναν τόσο ρωμαλέοι για να αντικαταστήσουν τους φεουδαρχικούς θεσμούς, αυτό οφείλεται στα εικοσιπέντε χρόνια εσωτερικής και εξωτερικής ειρήνης που χάρισε στη χώρα, πριν από τις δραματικές βασιλείες του γιου του και των εγγονών του, ο συνετός και μυστηριώδης αυτός προγονός τους.

Ερρίκος 8ος (1509-1547)
Όταν το 1509 ο Ερρίκος ο 8ος διαδέχτηκε τον πατέρα του, ήταν δεκαοχτώ ετών. Ήταν ένας ωραίος αθλητής, πολύ περήφανος για το παρουσιαστικό του, πολύ περήφανος όταν ο πρεσβευτής της Βενετίας του έλεγε πως οι γάμπες του ήταν πιο καλοκαμωμένες από αυτές του Φραγκίσκου του 1ου, περίφημος τοξότης, πρωταθλητής στο τένις, εξαίρετος καβαλάρης. Αγαπούσε πολύ τα γράμματα και οι νέοι ουμανιστές έβλεπαν σε αυτόν έναν φίλο. Κάλεσε τον Κολέτ στο Λονδίνο και τον διόρισε ιεροκήρυκα της αυλής, έκανε τον Τόμας Μουρ αυλικό παρά τη θέλησή του, έπειτα καγκελάριο και παρακάλεσε τον Έρασμο να δεχτεί μια έδρα στο Κέμπριτζ. Είναι αναγκαίο να προσθέσουμε πως ήταν εξαιρετικά θεοσεβούμενος Όσο και αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί περίεργο, επιζήτησε σε όλη του τη ζωή να ικανοποιήσει τους δισταγμούς και τους φόβους μιας " εντελώς μεσαιωνικής συνείδησης".
Λίγο καιρό μετά την άνοδό του στον θρόνο, ο βασιλιάς παντρεύτηκε την Αικατερίνη της Αραγωνίας, χήρα του αδερφού του Αρθούρου, και κόρη του βασιλιά της Ισπανίας Φερδινάνδου. Δεν την είχε διαλέξει και δεν την αγαπούσε, ήταν ένας γάμος πολιτικός. Μια περικοπή του Λευιτικού απαγόρευσε τους γάμους μεταξύ νύφης και κουνιάδου και χρειάστηκε να πετύχουν την έκδοση παπικής Βούλας του Πάπα (1509) για να αποδείξουν πως ο πρώτος γάμος της Αικατερίνης δεν είχε ουσιαστικά συντελεστεί. Βρήκαν μάρτυρες να το βεβαιώσουν με όρκο, και την ημέρα του γάμου της με τον Ερρίκο, η Αικατερίνη είχε τα μαλλιά της, όπως οι άγαμες παρθένες, σε χυτές πλεξούδες.
Θα ήταν αδικία για τον Ερρίκο τον 8ο, αν εξηγούσαμε το διαζύγιό του και την ρήξη του με τον Πάπα, με τον ερωτά του προς τα μαυρογάλανα μάτια της Άννας Μπολέυν. Ο βασιλιάς θα μπορούσε να την έχει και χωρίς να της ορκιστεί γάμο, αλλά το πρόβλημα που έπρεπε να λύσει ήταν πιο περίπλοκο. Για να αποφύγει η χώρα ένα νέο πόλεμο των Ρόδων (κι οι τρομερές αναμνήσεις της αναρχίας ήταν ακόμα νωπές), φαινόταν απαραίτητο να αποκτήσει το βασιλικό ζευγάρι ένα διάδοχο. Αλλά η Αικατερίνη έπειτα από πολλές αποβολές, δεν είχε αποκτήσει παρά από μια κόρη, τη Μαρία (που γεννήθηκε το 1516), και η κατάσταση της υγείας της δεν της επέτρεπε να κάνει άλλα παιδιά. Ο βασιλιάς που λαχταρούσε αυτό το γιο, άρχισε να αναρωτιέται αν ο γάμος του ήταν καταραμένος από το Θεό. Η άδεια του Πάπα είχε πραγματική ισχύ? Τρομερά προληπτικός ο Ερρίκος ο 8ος άρχισε να αμφιβάλει. Ωστόσο δίσταζε ακόμα να χωρίσει. Η Αικατερίνη ήταν θεία του Αυτοκράτορα, κι ο Ερρίκος ήλπιζε πως ο Κάρολος θα παντρευόταν την Μαρία - γάμος λαμπρός για την Αγγλική δυναστεία. Όταν όμως ο βασιλιάς της Ισπανίας, αντίθετα με τις υποσχέσεις του, διάλεξε για σύζυγο μια Ινφάντα της Πορτογαλίας, ο βασιλιάς της Αγγλίας έκρινε πως δεν υπήρχε πια λόγος να φοβάται μήπως τον δυσαρεστήσει
Λοιπόν ο βασιλιάς ερωτευμένος με την Ανν Μπολέυν , νεαρότατη, φιλάρεσκη, γοητευτική ήθελε να αποκτήσει μαζί της έναν νόμιμο διάδοχο, και αναζητούσε με τι τρόπο θα μπορούσε να απαλλαγεί από την Αικατερίνη. Το πολιτικό διαζύγιο δεν υπήρχε και θα ήταν και ανώφελο άλλωστε σε ένα βασιλιά θεοσεβούμενο που είχε πάρει τον τίτλο του "υπερασπιστή της πίστης" από τον Πάπα το 1521 για μια επιστολή που ο ίδιος είχε γράψει για να ανακατασκευάσει τα επιχειρήματα του Γερμανού μεταρρυθμιστή Λούθηρου Χρειαζόταν λοιπόν να ζητήσει από την Ρώμη την ακύρωση του πρώτου του γάμου. Φαινόταν λοιπόν να το πετύχει , γιατί ο Πάπας είχε δείξει πως σε τέτοιες υποθέσεις, όταν επρόκειτο για ηγεμόνες, είχε μια απεριόριστη ανεκτικότητα και υποχωρητικότητα Ο Γούλσει επιφορτίστηκε να διαπραγματευτεί με την αυλή του Πάπα μα από την πρώτη στιγμή συνάντησε μια αντίσταση που δεν είχε καθόλου χαρακτήρα θρησκευτικό :τη θέληση του Καρόλου του 5ου, που κύριος της Ρώμης δεν επέτρεπε να θυσιαστούν η θεία του Αικατερίνη και η ξαδέρφη του Μαρία. Ο Πάπας ήθελε ωστόσο να ευχαριστήσει τον Ερρίκο, και έστειλε στην Αγγλία ως λεγάτο τον καρδινάλιο Καμπέτζιο που θα εξέταζε μαζί με τον Γούλσει τους λόγους της ακυρότητας. Ο βασιλιάς νόμιζε πως είχε κερδίσει το ζήτημά του αλλά η Αικατερίνη έκανε έκληση στη Ρώμη, και πέτυχε από τον Πάπα να παραπέμψει την υπόθεση στο δικό του δικαστήριο Τη φορά αυτή η οργή του βασιλιά ήταν ασυγκράτητη, και η θέση του Γούλσει άρχισε να κλονίζεται. Ο σερ Τόμας Μουρ, όχι χωρίς ανησυχία, αντικατέστησε τον Γούλσει στην καγκελαρία, αλλά οι δύο άνθρωποι που ασκούσαν την μεγαλύτερη εξουσία πάνω στον βασιλιά διαλέχτηκαν επειδή του έδιναν τις μεγαλύτερες ελπίδες στην υπόθεση αυτή του διαζυγίου. Ο Γκράνμερ ένας εκκλησιαστικός που μια μέρα είχε πει πως "ο βασιλιάς δεν έχει καμιά ανάγκη να περιμένει την απόφαση της Ρώμης και ότι του ήταν αρκετό να πετύχει από μερικούς θεολόγους τη βεβαιότητα για το άκυρο του πρώτου του γάμου, κι ότι μπορούσε τότε χωρίς δισταγμούς και κίνδυνο να αναλάβει την ηθική ευθύνη και να ξαναπαντρευτεί". Αλλά ο καιρός περνούσε και Άννα ήταν ήδη με παιδί . Έπρεπε το παιδί που θα γεννηθεί να είναι νόμιμο και ο επιθυμητός διάδοχος, και κατά συνέπεια να γεννηθεί μέσα στο γάμο. Ο Γκράνμερ, άνθρωπος μαλθακός και κακόβουλος διορίστηκε επίσκοπος του Καντέρμπουρι και πάντρεψε κρυφά τον βασιλιά τον Γενάρη του 1533. Το Πάσχα ο γάμος ανακοινώθηκε και η Άννα στέφθηκε βασίλισσα, ο Ερρίκος αφορίστηκε. Αυτό ήταν και η Ρήξη με την Ρώμη.
Μια εκκλησία δέκα ως δώδεκα αιώνων έχει βαθιές ρίζες, κι ο δυνατότερος βασιλιάς δεν μπορεί να τις ξεριζώσει χωρίς να συναντήσει κάποιαν αντίσταση. Ωστόσο αρχιεπίσκοποι και ιερείς αποδείχτηκαν, εκτός από μερικές εξαιρέσεις, εξαίρετα υποχωρητικοί Όταν ο όρκος των ιερέων εξαπατήθηκε σε όλους τους κληρικούς, όταν χαρακτηρίστηκε ως προδοσία η μη αναγνώριση του "αγνού και ιερού γάμου της Άννας με τον Ερρίκο" και η μη αποκήρυξή του "επισκόπου της Ρώμης που σφετεριζόταν το όνομα του Πάπα" όλος σχεδόν ο κλήρος ορκίστηκε. Αλλά ο Καγκελάριος σερ Τόμας Μουρ και ο μέγας επίσκοπος Φίσερ δε δέχτηκαν να απαρνηθούν την καθολική τους πίστη. Και οι δύο αποκεφαλίστηκαν . Τα κεφάλια των δύο αυτών μεγάλων ανδρών σάπιζαν επάνω στα τσιγκέλια, στην είσοδο της γέφυρας στο Λονδίνο.
Χρειάστηκε σχίσμα για να ακυρωθεί ο πρώτος του γάμος με την Αικατερίνη και πελέκι για να λυθεί ο δεύτερος. Η δύστυχη Άνν Μπολέυν διέπραξε δύο σφάλματα: πρώτα γέννησε μια κόρη την Ελισάβετ και το δεύτερο ήταν πως γέννησε έναν νεκρό γιο Για τα κρίματα αυτά ο ωραίος της λαιμός κόπηκε από το σπαθί του Δήμιου με τις κατηγορίες της προδοσίας έναντι στο βασιλιά και της αιμομιξίας με τον αδερφό της ο οποίος βρήκε και αυτός το ίδιο τραγικό τέλος. Βέβαια είναι κοινώς αποδεκτό σήμερα πως ήταν αθώα για αυτές τις κατηγορίες.
Ο Ερρίκος παντρεύτηκε συνολικά έξι γυναίκες και απέκτησε τον διάδοχο που τόσο πολύ λαχταρούσε με την τρίτη του σύζυγο Ιωάννα Σέυμουρ, η οποία και πέθανε πάνω στην γέννα. Ο γιος του έμελλε να βασιλέψει με το όνομα Εδουάρδος ο 6ος.
Η βασιλεία του Ερρίκου τελείωσε μέσα στο αίμα. Ο Ερρίκος ο 8ος δολοφόνησε με τους δικαστές του προτεστάντες και καθολικούς και τη γηραιή κόμισσα του Σάλσμπουρη. Ο ίδιος ο Γκράνμερ λίγο έλειψε να καταδικαστεί σε θάνατο. Αλλά για τον άνθρωπο αυτόν ο Ερρίκος έτρεφε μια πραγματική συμπάθεια. Αυτός γονάτισε δίπλα στην επιθανάτια κλίνη του βασιλιά και αυτός την τελευταία στιγμή του είπε να μετανοήσει και να παραδώσει με εμπιστοσύνη την ψυχή του στα χέρια του Θεού και του Ιησού. Και ο βασιλιάς έσφιξε το χέρι του αρχιεπίσκοπου και ξεψύχησε.

Η Μαρία Τυδόρ και η καθολική αντίδραση
Η Μαρία Τυδόρ είναι ένα αξιοθρήνητο παράδειγμα για τις καταστροφές που μπορούν να προκαλέσουν όταν συναντηθούν μέσα στην ψυχή μιας γυναίκας, ο έρωτας , ο φανατισμός, και η παντοδυναμία.
Η βασίλισσα νόμιζε πως ήταν έγκυος. Όταν έφτασε η πολυπόθητη στιγμή του τοκετού και οι καμπάνες είχαν κιόλας αρχίσει να χτυπάνε, οι γιατροί κατάλαβαν πως η εγκυμοσύνη ήταν νευρική πάθηση. Αυτό ήταν για την Μαρία μια οδυνηρή απογοήτευση. Η διανοητική της κατάσταση ήταν και αυτή ανησυχητική . Ο Φίλιππος , ο άντρας της, είχε ξαναγυρίσει στην Ισπανία και ενώ είχε πει πως η απουσία του θα ήταν σύντομη , η Μαρία είχε καταλάβει πως ήταν εξοργισμένος με την φάρσα του τοκετού και για τη στάση επίσης του Αγγλικού παρλαμέντου , που δεν τον άφηνε να λάβει ενεργό μέρος στην εξουσία. Η βασίλισσα αυτή που παρθένα είχε ξαφνιάσει τους ανθρώπους με το θάρρος της, φαινόταν αφότου είχε ερωτευτεί αδύναμη και αποθαρρυμένη. Η σκληρότητα των διωγμών της εναντίον των διαμαρτυρομένων, που είχε γίνει και η αιτία να ονομαστεί "ματωμένη Μαρία" μπορεί και να εξηγηθεί λίγο από τη διασάλεψη των φρένων της, που άγγιζε τα όρια της τρέλας. Ο Φίλιππος δεν της είχε ποτέ συμβουλέψει τις αγριότητες αυτές. Το κάψιμο των αιρετικών σκεφτόταν , ήταν ένα εξαίρετο μέτρο στην Ισπανία και στις κάτω χώρες αλλά στην Αγγλία η σύνεση απαιτούσε κάποια υπομονή. Η Μαρία δεν είχε καθόλου. Στις 20 του Γενάρη 1555, ο νόμος που τιμωρούσε την αίρεση ξαναμπήκε σε ενεργεία. Στις 22 οι επιτροπές άρχισαν να συνεδριάζουν και στις 3 του Φλεβάρη , ο πρώτος παντρεμένος ιερέας κάηκε ζωντανός στο Σμίθφιλντ. Τριακόσιοι περίπου μάρτυρες του προτεσταντισμού πέθαναν στις φλόγες.
Οι αφηγήσεις των μαρτύρων αυτών συγκεντρώθηκαν από έναν διαμαρτυρόμενο συγγραφέα τον Φοξ , στο βιβλίο των μαρτύρων, που θα το δει κανένας σήμερα σε όλα τα αγγλικά σπίτια, πλάι στην Καινή Διαθήκη. Οι διωγμοί της Μαρίας έδωσαν στους προτεστάντες αυτό που τους έλειπε ως τότε: μια ηρωική και αισθηματική παράδοση. Παρ΄όλες τις υποσχέσεις που είχε δώσει, ο Φίλιππος παρέσυρε τη σύζυγό του σε πόλεμο με την Γαλλία και η εκστρατεία εκείνη στοίχισε στην Αγγλία το Καλαί. "Ο Θεός να φυλάει την Ελισάβετ" μουρμούριζαν οι υπήκοοι της Μαρίας Τυδόρ. Άλλωστε Η Μαρία πέθαινε εγκαταλειμμένη από όλους. Για μιαν ακόμη φορά η Μαρία νόμιζε πως ήταν έγκυος, αλλά τώρα δεν ήταν τίποτα παρά υδρωπικία. Στις 17 του Νοέμβρη 1558 εγκαταλείψαν την βασίλισσα Μαρία και ο ξάδερφός της ο καρδινάλιος Πολ. Από ένα μήνα πρωτύτερα είχε μείνει σχεδόν ολότελα μόνη. Όλη η αυλή είχε συνασπιστεί γύρω από την Ελισάβετ.
Μετά την ταραχώδη βασιλεία της Μαρίας ακολούθησε η λαμπρή βασιλεία της Ελισάβετ, κόρης της Άννας Μπολέυν, η οποία κυβέρνησε για σαράντα χρόνια και κατάφερε να αναδειξει την Αγγλία στην μεγαλύτερη δύναμη της Ευρώπης. Η βασιλεία της ονομάστηκε "χρυσή εποχή" και η ίδια έμεινε στην ιστορία ως η "παρθένα βασίλισσα" λόγω της πεισματικής αρνησής της να παντρευτεί. Επιτέλους ο δυνατός ηγέτης και διάδοχος που τόσο πολύ ήθελε ο πατέρας της και που στοίχισε και την ζωή της μητέρας της, ενσαρκώθηκε στο σώμα μιας γυναίκας και όχι ενός άντρα. Εξάλου, από την στιγμη που γεννήθηκε διάσπασε ολόκληρη την χώρα. Στα χρόνια της βασιλέιας της αναπτύχθηκαν τα γράμματα και όλες οι τέχνες. Η ίδια ανέδειξε και τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ και πολλόυς άλλους. Η Αγγλία απέκτησε ξανά το παλίο της κύρος και μια μεγάλη ναυτική δύναμη.
Όπως ο φεουδαρχισμός είχε πεθάνει από την επιτυχία του και έτσι η Αγγλική μοναρχία θα εξασθενίσει σε λίγο από τις υπηρεσίες που προσέφερε. Ο καταπληχτικός σεβασμός που περιστοίχιζε το όνομα των Τυδόρ ελιχε γεννηθεί, όπως και οι ικανότητες της οικογένειας αυτής , απο την ανάμνηση των ατυχημάτων που είχε προηγηθεί. Με την Ελισάβετ τελειώνει και η δυναστεία των Τυδόρ καθώς άτεκνη όπως ήταν την διαδέχτηκε ο Ιάκωβος ο 1ος Στιούαρτ, γιός της Μαρίας Στιούαρτ που η Ελισάβετ είχε εκτελέσει.


Σας παρουσίασα αυτήν την ιστορία όχι μόνο για νας απαρυθμίσω τα γεγονότα που άλαξαν για πάντα την ιστορία της Αγγλίας και της Ευρώπης και που ακόμα και σήμερα εμπνέουν σεναριογράφους και συγραφείς, αλλά για να σας δείξω πως αυτοί οι τόσο σπουδαίοι άνθρωποι δεν ήταν τίποτα άλλο παρά άνθρωποι που υπέκηπταν στις αδυναμίες τους. Γιατί όλοι οι άνθρωποι είναι μερικές φορές αδύναμοι!!!

2 σχόλια:

rosie είπε...

Σ' αγαπάω :)

Είσαι μοναδική (ακόμα και με τα λαθη σου) ;)

anepidoti είπε...

μπήκα κρυφά απ' την rosie,
με παρασυγκίνησε η ανόητη και μου θύμισε
και άστα...
να σου πω πως δεν διάβασα, θέλει χρόνο η ανάρτησή σου, αλλά να,
μια αγαπησιάρικη καλημέρα! θα στην πω...
και...να προσέχεις!
-αυτό ήταν μαμαδίστικο, ξέρεις εσύ!-
φιλί!